Bart FM Droog: BENZINE
ISBN 90 5452 077 9 / 48 pagina's / ƒ 25,00
RECENSIES EN SIGNALERINGEN
BENZINE

Inmiddels zijn de eerste recensies en signaleringen verschenen. En blijf ik tot op nu de favoriete omschrijving die van Jacob Moerman in het Groninger Dagblad vinden: 'thematiek van vriendschap en romantisch nihilisme'. Het intrigerende aan Moermans stukje is dat de vestigingsplaats van de uitgeverij vermeld staat als 'Froningen'. Misschien wordt daarmee die legendarische plaats rond Griesland bedoeld? Enfin, lees zelf maar. Maar koop eerst het boek. 
Zoals gebruikelijk is een aantal gedichten eerder in tijdschriften of op websites te lezen dan wel vanaf podia te horen geweest. Vandaar dat twee van de besprekingen tot stand kwamen voor de geboorte van 'Benzine'.

 
BKNR0026 Ko van Geemert, Nederlandse Bibliotheekdienst, 1-2-2001
GEEN DADEN, MAAR WOORDEN Piet Gerbrandy, Groene Amsterdammer, 27-1-2001
DROOG KOMISCH TV, De Gelderlander, 12-1-2001
NIEUWE DICHTBUNDELS Menno Schenke, Algemeen Dagblad, 15-12-2000, 
BIG BUSINESS Ronald Ohlsen, Vera Krant, 5-12-2000
TUSSEN IJSKOUD IJLBREIN EN BENZINEDAMPEN Minke Muilwijk, NvhN, 1-12-2000
NIEUWE DICHTBUNDEL VAN BART FM DROOG Jacob Moerman, Groninger Dagblad, 29-11-2000
DICHTER BART Loeks, 28-11-2000
OP WEG NAAR BETER OORDEN Daniël Dee, RuG-dichterssite, oktober 2000
ZOGPOËZIE Kester Freriks, NRC Handelsblad, 20-6-1998
STATISTIEK VAN VERMELDE GEDICHTEN   


(terug naar boven)


 
 
BKNR0026: BENZINE: GEDICHTEN

De hier verzamelde 37 gedichten van de Groningse dichter Bart FM Droog (1966) vormen zijn tweede bundel, na Deze dagen. Zijn poëzie doet aan die van de Maximalen denken. De gedichten - merkbaar geschreven om voorgedragen te worden - gaan over snel leven ('vandaag is het Warschau / dus dit zal woensdag wezen'), over nergens thuis zijn ('werk / bij het woelen van volk in volle / verre wijken, uitgeweken leef ik' - uit het openingsgedicht 'Benzine, benzine'). Wat dit laatste betreft sluit hij ook aan bij de poëzie van bijvoorbeeld Slauerhoff. De zwakte van Droogs poëzie wordt gevormd door zijn soms flauwe, grappig bedoelde formuleringen als 'Kom, kommertijd', 'dichter dan, dan dichtst / kan zijn dicht ik', 'altijd in voor elke grol / o god, wat hadden we een lol'. Wellicht werkt zoiets op het podium, niet op papier. Passend omslag, met daarop een jerrycan.
(Ko van Geemert, St. Nederlandse Bibliotheekdienst, 1-2-2001)


GEEN DADEN, MAAR WOORDEN

 (...) Bart Droog, onvermoeibaar podiumbeest, verwart, evenals veel van zijn vrienden, cyberspace met de werkelijkheid: 'Spartelde in de baarmoeder / van deze dagen / nieuwe eeuwen tegemoet // in beeldschermgloed / knalden uit boxen / helse kreten door het vlees' (...)
(Piet Gerbrandy, De Groene Amsterdammer, 27-1-2000)

DROOG KOMISCH

Natuurlijk is Droog komisch. Hij moet wel. In zijn tweede bundel Benzine scheurt hij door Europa. In een Opel Vectra of in een dubbeldekstrein. Zelfs een fikse zwempartij staat op zijn programma: 'De Carmina Burana zingend/ togen wij naar het Noorden/ om met zeehonden op te zwemmen/ in het zog van het eiland'. Aldus het eerste kwatrijn van het gedicht 'Oerol'. 'Oerol' is, getuige het tweede kwatrijn, een dichtersgedicht: 'denkend aan Holland/ stapten we in de zee/ waar ontploffende potvissen/ boem-boem paukeslag knalden.' Dat zijn er twee, waarvan Marsman verderop in dit gedicht nog een keer terugkomt. In het derde kwatrijn treft de ietwat onderlegde poëzielezer vader en zoon Campert aan. Lees dat maar zelf in de bundel Benzine van de dichter Bart FM Droog (1966) die als een van de 'Dichters uit Epibreren' naam maakte op de Nederlandse, Vlaamse en zelfs Britse poëziepodia. Bart debuteerde in 1998 met Deze dagen, een bundel die collega J.A. Deelder de kwalificatie 'nieuwe klassieker' ontlokte. Deelder is ook komisch.
(TV, De Gelderlander, 12-1-2001)


NIEUWE DICHTBUNDELS

Een weemoedige blik op heden, verleden en zichzelf komt van nog zo'n ouwe dichter-schrijver die nooit verloren gaat: Simon Vinkenoog (72). In De ware Adam (Passage, fl. 37,50) staat het prachtige Café Eylders, juli 1950, geschreven voor Remco Campert. Wat een in bebop verpakte weemoed!
Het kan ook heel anders, directer, met minder omhaal van woorden. Neem Bart FM Droog (34) die veel Weltschmerz over je uitstort. In Benzine (Passage, fl. 25) gaat het over een vallei des doods, dode zeemeerminnen, de sterfdag van zijn vader en een stervende eeuw die niet dood wil. Veel reizen, liefst per auto (waarom een Vectra?), veel verlangen, veel verlokkelijke troosteloosheid.'
(Menno Schenke, Algemeen Dagblad, 15-12-2000)
BIG BUSINESS
 
(...) En natuurlijk waren daar de Dichters uit Epibreren met wie ik, na afloop van de avond en een aansluitend feest met gratis drank, goudgebroekte groupies en Jules Deelder, in één en dezelfde slaapruimte belandde. Een vuistgevecht met Bart FM Droog leverde mij tenslotte een hevig bloedende lip op. Desalniettemin dutte ik vredig en vreugdevol in, wetende dat tijd alle wonden heelt.
En dat is maar goed ook, want hoe zou ik anders objectief en vol van blijdschap nog kunnen schrijven dat collega Droogs nieuwe dichtbundel de moeite van het aanschaffen waard is. Hij verscheen bij Uitgeverij Passage, heet Benzine, bevat 37 gedichten, en kost fl. 25,--. Het monumentale 'Jong waren we' is erin opgenomen en het herkenbare 'Wachtend op Machteld'. Verder een aantal on the road gedichten met aansprekende titels als 'Benzine, benzine', 'Tankstation' en 'Vectra in Drenthe'. Dat een goed gedicht elke discussie over 'podiumdichters', 'verstaanbare poëzie' en de mogelijke genialiteit van Ilja Leonard Pfeijffer overstijgt bewijst 'Wolf': Ben niet geschikt voor dagelijks gebruik / ga voorbij aan liefde; ken lust / en vooral de lasten die dit / gehavend lijf torst, dag op dag // en de vrouw die ik me herinner / was niet jij, maar jij op die heuvel / nabij de Zwarte Zee, ik weet / je lachen en de wind - // hoe alles aan me voorbij gaat / ook jij, keer me naar / verre landen en terug / vloeit water over stranden. Lang leve de dichtkunst!
(Ronald Ohlsen, Vera Krant #22, 5-12-2000)
 
 
TUSSEN IJSKOUD IJLBREIN EN BENZINEDAMPEN
 
De nieuwe bundel van de Groninger dichter Bart FM Droog heet Benzine. Verhalende gedichten en dichtende verhalen.
  
De Groninger dichter uit Epibreren Bart FM Droog is altijd onderweg, zonder zich moeite te geven ergens aan te komen. Dit tekent hem als dichter, want ergens aan te komen is dood voor de poëzie en daarom is de poëzie van Bart FM Droog altijd onderweg zonder ergens aan te komen.
In zijn nieuwe dichtbundel Benzine vinden we de dichter dan ook en route. 'Het wegdek dansend in zonnegloed / de ramen open, in oren verkeers- / geraas in dampen van snel leven' zo heet het in de eerste strofe van 'Tankstation'. Of neem de laatste strofe van 'Zuid': 'zwart asfalt / groene berm / blik vooruit // zuid.' En in 'Vectra in Drenthe' zegt hij het met zoveel woorden: 'onderweg het beste bestaan'. In gedichten als deze roept Droog in eenvoudige woorden beelden op, waarbij de poëtische suggestie vooral in stand wordt gehouden door de omissie van lidwoorden en persoonsvorm. Zo ontstaat het Drooggedicht als een klein verhaal zonder een punt, dat de weg openlaat naar een volgend gedicht en dit gaat met behulp van benzine, want Bart FM Droog is een dichter van deze tijd. Wat natuurlijk niet wil zeggen dat Droog nooit ergens bij stil staat; in het mooiste gedicht van de bundel, '25 maart', staat hij stil en laat het einde open. Maar '25 maart' staat helaas op zichzelf in een geheel van dichterwoorden die ongeveer het midden houden tussen ijskoud ijlbrein en benzinedampen. En dan zijn er nog de verzen waarin de millenniumwende in poëtisch perspectief wordt geplaatst en waarin de dichtersziel een hoger vlucht neemt: 'nog honderden jaren / toog een rood spoor / hoog in de luchten / van alle planeten voorbij'. Waaruit blijkt dat Droog, wanneer het onderwerp hiertoe aanleiding geeft , heus niet bang is voor grote woorden. Af en toe verschijnen zulke woorden ook in een gedicht dat begint met aardige beelden en indrukken te geven, die echter toewerken naar de laatste strofe, waarin bij wijze van vondst een historisch correcte clou verschijnt: lees het ’n diepte vereeuwigd' dat het gedicht 'Oerol' uitluidt.
In vrijwel alle gedichten wordt de inspiratie gevonden in het leven van de dichter, die zich ergens in Europa op weg bevindt naar nergens, wat ook nog al eens wil leiden tot flauwiteiten zoals het dichterlijk voor zich uit mompelen in 'Trainspotting' en de melig opgedirkte ballade 'Wachtend op Machteld'. Liever lees je dan  het verhalend gedicht 'Jong waren we' en het verdichte verhaal 'Overmoed' waarin Droog met genadige zelfspot zijn plaats aanduidt in verleden (op de barricades) en heden (achter de bar). Na zulke ontboezemingen wil je het boekje op verzoek best een kwartslag draaien om heel hard AAA! te roepen, zoals we dat gewoon zijn in Epibreren.
(Minke Muilwijk, Nieuwsblad van het Noorden 1-12-2000)
 

(terug naar boven)


NIEUWE DICHTBUNDEL VAN BART FM DROOG

 
Onder de titel Benzine verscheen een nieuwe bundel van de Groninger dichter Bart FM Droog. De bundel bevat 36 gedichten die voor een deel eerder werden gepubliceerd in diverse bloemlezingen en tijdschriften, waaronder 'Roet' en 'Tzum'.
Droog debuteerde twee jaar geleden met de bundel Deze dagen en heeft nu zijn thematiek van vriendschap en romantisch nihilisme verder uitgewerkt. 
Bart FM Droog: Benzine. uitgeverij Passage, Froningen. Prijs: fl. 25,00.
(Jacob Moerman, Drentse Courant/Groninger Dagblad, 29-11-2000)

(terug naar boven)


DICHTER BART
Dinsdag 21 november presenteerde Bart FM Droog op zijn eigen, onnavolgbare wijze zijn nieuwe bundel Benzine. Ook deze bundel is weer uitgegeven door uitgeverij Passage. De omslag is ontworpen door de Groninger beeldend kunstenaar Eduard Bezembinder. Bij de presentatie waren voordrachten van Daniël Dee, Sieger M. Geertsma, Menno Wigman, Arjan Witte en De Dichters uit Epibreren, met muziek van Jan Klug en Janfie van Strien. 'Benzine' is te koop voor fl 25,-. Ter compensatie was bij de presentatie rood-gealcoholiseerd druivensap in ruime mate voorradig. Op 6 december is Bart FM Droog nogmaals te aanschouwen, en wel in Vera, waar ook de formatie Cousin-X zal optreden.
(Loeks, 28-11-2000)

Verder traden op die avond op, in een 'vrije stijl' dicht-, dans- en muzieksessie met bovengenoemden:
Max Niematz (dans en piano), Petra Else Jekel (dicht en dans), Volken B. de Vlas (muziek en dicht), Cornelis van der Wal, Tsead Bruinja, Kasper Peters en Ronald Ohlsen (dicht). Arjan Witte was niet van de piano weg te slaan en Menno Wigman bespeelde driftig de djembé.


(terug naar boven)


OP WEG NAAR BETERE OORDEN

Bart FM Droog staat bij menigeen bekend als een poëzieactivist, met een sterke voorkeur voor performen van eigen werk. Het liefst op originele en onstuimige wijze. Het absurde in zijn performance is niet van de lucht. En dat performen doet hij meer dan graag. Vaak is hij dan ook ergens onderweg aan te treffen, van podium naar podium, van uithoek naar uithoek. Als het even kan heel Europa door. Ook reizen is een grote passie van hem.
 
ZUID
 
In de spiegel
verdwijnen steden
in mijn sporen
 
blauwe borden
witomlijnd
wijzen de weg
 
zwart asfalt
groene berm
blik vooruit
 
zuid.
 
Het gedicht ZUID is zo'n verwoord voorbeeld van zijn passie voor reizen. Het geeft een helder, pakkend beeld van een persoon die waarschijnlijk zojuist begonnen is aan een (lange) reis. Zelfs op semantisch niveau klinkt dit nog door; de begin- en binnenalliteraties (bijv: spiegels, steden, sporen; of: zwart asfalt) volgen elkaar in snel tempo op en rijgen het gedicht / de reis aaneen. Met afstand (in een spiegel ziet de persoon zijn sporen) neemt hij afscheid van zijn thuis en misschien zelfs van zijn verleden. Maar het is niet met weemoed, pijn of verdriet, want het is met de blik vooruit. Ten avontuur schreeuwt het gedicht naar de lezer, die achterblijft met een nieuwsgierig gevoel naar zal komen.
De gangbare gedachtegang van hedendaagse poëziekenners is (helaas) nog steeds dat performende poëzie leeg wordt op het moment dat men het op schrift naleest. Dit gedicht bewijst het tegendeel. Zowel op podium als op schrift blijft het lopen als een goed geoliede trein en verliest het niets aan zeggingskracht.
Het is zelfs zo dat de dichter, onbedoeld, zo zijn eigen credo in dit gedicht heeft gestopt. Hij rekent namelijk af met zijn voorgangers (waarvan hij de sporen heeft overgenomen of zich juist tegen af heeft gezet?). Verder laat hij zien hoe het dan wel moet: helder, beeldend en voor eenieder begrijpelijk. Bij voorkeur ook zo kort mogelijk, zeggen wat je zeggen moet, en verder geen poeha. Dit wordt nog eens op semantisch niveau ondersteunt door het feit dat het gehele gedicht slechts uit een enkele zin bestaat.
Er wordt ook nog een verwijzing naar de toekomst gedaan: blik vooruit// zuid. Het zegt: pas op!, men kan nog een hoop van deze dichter met zijn eigen poëtica verwachten. En ook: poëzie is niet alleen op schrift, maar boven alles toch nog steeds, zoals het ontstaan is, oraal bedoeld en voor je publiek mag je best je best doen. Het is tenslotte, naast alle Goddelijke inspiratie, ook gewoon je vak. Dit gedicht zou niet misstaan als openingsgedicht van een van zijn bundels.
En zo zijn we weer terug bij het begin: Bart FM Droog is een poëzieactivist, die niets moet hebben van interieurgeneuzel van onverstaanbare dichters. Dan gaat hij liever op weg naar betere oorden, waar poëzie brandt als de zon.
(Daniël Dee, RuG-dichterssite, oktober 2000) 

(terug naar boven)


ZOGPOËZIE
(uit een recensie over het Oerol-Festival 1998)

En dan zijn er de dichters die Zogpoëzie schrijven, wat dat ook mag betekenen. In elk geval schuimt en bruist het in hun verzen. Bart FM Droog laat ons in het woorddronken gedicht 'Oerol' weten: `De Carmina Burana zingend/ togen wij naar het noorden/ om met zeehonden op te zwemmen/ in het zog van het eiland.'
(Kester Freriks, NRC Handelsblad, 20-6-98)

(terug naar boven)


STATISTIEK VAN VERMELDE GEDICHTEN

In deze tijd van het cijfermatig verkrachten van poëzie door tal van onzinnige enquêtes en onderzoeken kan een dichter natuurlijk niet om de kille cijfers heen die van recensenten afkomstig zijn:
titel # meldingen positief neutraal negatief
Benzine, benzine   2  2
December 1999   1  1
Dichtersdicht   1  1
Eurozapper   1  1
Foetus   1  1
Jong waren we   2  2
Kom, kommertijd   1  1
Millenniumwende   1  1
Oerol   3  2  1
Overmoed   1  1
Strandhallucinatie   1  1
Tankstation   2  2
Trainspotting   1  1
Vectra   3  3
Wachtend op Machteld   3  1  2
Wolf   1  1
Zuid   2  1  1
25 maart   2  1  1
titel # meldingen positief neutraal negatief
totaal 29  8 13  8


(terug naar boven)